همه چیز دان

کتاب یادداشت‌های زیرزمینی (روسی: ??????? ?? ????????‎) اثر نویسنده‌ی سرشناس روس، فئودور داستایفسکی است که در سال 1864 منتشر شد. این رمان که یکی از عجیب‌ترین رمان‌های اوست، به عنوان اولین رمان اگزیستانسیالیسم شناخته می‌شود و در آن به پیچیده‌ترین جنبه‌های روانشناختی انسان پرداخته شده است. کتاب یادداشت‌های زیرزمینی را نشر علمی و فرهنگی با ترجمه‌ی حمیدرضا آتش بر آب و انتشارات امیرکبیر با ترجمه‌ی رحمت الهی در اختیار عموم قرار داده‌اند. حمیدرضا آتش بر آب علاوه بر ترجمه، چهارده تفسیر هم به کتاب افزوده است. همچنین فیلمی براساس این رمان در سال 1995 ساخته شد. راوی داستان قبلا شغلی دولتی داشته اما اکنون از زندگی عادی فاصله گرفته و زندگی در زیرزمین را برای خود برگزیده است. او با فاصله گرفتن از جامعه و روند معمولی زندگی انسان‌ها، داستانی پراحساس، گزنده و خودمتناقض را روایت می‌کند که هجومی همه جانبه به آرمان‌گرایی‌های اجتماعی، و گواهی بر سرشت اساسا غیرمنطقی انسان است .او نسبت به همه‌چیز شکایت دارد. داستان از دو قسمت تشکیل شده است. در قسمت اول که «تاریکی» نام دارد این مرد شخصیت خود و نحوه ی جهان بینی‌اش را شرح می‌دهد. در قسمت دوم با عنوان «بر برف غم‌ناک» یادداشت‌هایی را درباره‌ی حوادث و پیشامدهای زندگی او می‌خوانیم.

فئودور میخائیلویچ داستایفسکی داستان‌نویس روسی و از بزرگ‌ترین نویسندگان اروپا در قرن نوزدهم است که در 1821 به دنیا آمد. در 1849 به جرم فعالیت علیه تزار به اعدام محکوم شد اما هنگامی که در صف تیرباران در انتظار مرگ بود، به فرمان تزار از اعدام نجات یافت. وی پس از آزادی از زندان، به ادبیات روی آورد و به خلق آثاری پرداخت که در ادبیات جهان به جاودانگی رسیدند. از آثار او «ابله»، «جنایت و مکافات» و «برادران کارامازوف» هستند.